O tym, jaki jest szerszy cel diagnozy psychologicznej pisałam TUTAJ
Poniższy post odpowiada na najczęściej zadawane przez rodziców pytania dotyczące diagnozy w poradni. Gdzie można się udać po taką diagnozę? Czy zawsze trzeba diagnozować dziecko? Co daje diagnoza? Czy musimy pokazać diagnozę w szkole? Czy diagnoza zmienia dziecko?
Diagnoza psychologiczna dziecka – gdzie się udać?
Bezpłatną diagnozę można uzyskać w wielu miejscach:
poradniach psychologiczno-pedagogicznych publicznych (obowiązuje rejonizacja – rejon zamieszkania lub placówki, do której dziecko uczęszcza)
ośrodkach pierwszego stopnia referencyjnego ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży
poradniach (centrach) zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży
Wykaz ośrodków można znaleźć na stronie NFZ (https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/informacje-o-swiadczeniach/ochrony-zdrowia-psychicznego-dzieci-i-mlodziezy/)
Warto dopytać się w placówce, do której dziecko uczęszcza, gdzie można się zgłosić – czasami gminy finansują dodatkowe punkty konsultacyjno-diagnostyczne, lub prowadzą je fundacje i stowarzyszenia.
Diagnozę odpłatną (psychologiczną) oferują:
niepubliczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne
psycholodzy prowadzący praktykę prywatną
Poradnie psychologiczno-pedagogiczne zajmują się głównie trudnościami szkolnymi uczniów, wydawaniem opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju oraz orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego. Nie zawsze dysponują odpowiednimi środkami, by zapewnić wsparcie terapeutyczne dzieciom i rodzicom z trudnościami społeczno-emocjonalnymi – warto to sprawdzić. Poradnie działające w ramach pierwszego stopnia referencyjnego oraz poradnie zdrowia psychicznego oferują szerszy wachlarz wsparcia psychoterapeutycznego.
Diagnoza psychologiczna dziecka – Czy zawsze trzeba diagnozować w poradni?
Nie zawsze. Warto rozważyć diagnozę psychologiczną, gdy od dłuższego czasu coś nas jako rodziców niepokoi (brakuje gestu wskazywania, dziecko nie używa pojedynczych słów po ukończeniu 13 miesięcy, gdy nie widzimy efektów naszych działań i rozwiązań wychowawczych, gdy otrzymujesz niepokojące informacje ze szkoły/przedszkola), a także zawsze wtedy, gdy dzieje się coś bardzo dziwnego (dziecko mówiło – mówić przestało; było pogodne i rozgadane – a teraz prawie nic nie opowiada; było zorganizowane – teraz codziennie wraca bez ważnego przedmiotu ze szkoły). Kontakt z psychologiem nie zawsze przyjmie formę poszerzonej diagnozy – czasem będzie to jednorazowa konsultacja, czasem będzie to kilka spotkań z dzieckiem i kilka z rodzicem. Konsultacje i diagnoza psychologiczna jest dobrowolna.
W przypadku trudności związanych z zachowaniem lub emocjami, które dopiero się rozpoczynają, warto skontaktować się z psychologiem pracującym w szkole. Psycholog szkolny może przeprowadzić obserwację niepokojących zachowań i pomóc znaleźć rozwiązania możliwe do zastosowania na terenie szkoły i w domu (jeśli taka jest wola rodziców). Nauczyciele mogą otrzymać wskazówki do pracy a dziecko możliwość uczestniczenia w zajęciach wspomagających rozwój kompetencji emocjonalnych i społecznych w grupie rówieśników. Czas oczekiwania na diagnozę i terapię w poradniach publicznych bywa dość długi – w okresie oczekiwania na proces diagnostyczny trudnościami i wspieraniem dziecka mogą zajmować się szkolni specjaliści.
Diagnoza psychologiczna dziecka – Co zrobić, jak się diagnozę ma?
Po pierwsze – warto przeanalizować swoje zasoby i możliwości działania.
Co możemy zrobić jako rodzice?
Czego potrzebujemy się dowiedzieć?
Jakie potrzeby, których nie byliśmy świadomi, ma nasze dziecko?
Czego my potrzebujemy jako rodzice dla samych siebie?
Dopiero wtedy opracowujemy plan działania, plan zmian naszego funkcjonowania jako rodziny-jeśli takie są potrzebne.
Diagnoza psychologiczna dziecka – Czy rodzic musi pokazywać diagnozę w szkole/przedszkolu dziecka?
Nie, nie musi. Nie trzeba diagnozy pokazywać w szkole czy przedszkolu – poinformowanie o tym, że dziecko ma specjalne potrzeby edukacyjne to prawo rodzica lub opiekuna prawnego. Uczeń może mieć również orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego przyznane na okres szkoły podstawowej, ale rodzic nie musi się o nie starać na dalsze etapy edukacji. Wszystko zależy od potrzeb i możliwości dziecka, rodziny i systemu szkolnego.
Diagnoza psychologiczna dziecka – Co daje diagnoza?
Diagnoza wskazuje przyczyny trudności, może obejmować też rozwiązania wspierające dziecko i rodzinę.
Warto podzielić się diagnozą z placówką, do której dziecko uczęszcza. Po co?
Nauczyciele mają obowiązek dostosować prowadzenie zajęć edukacyjnych do potrzeb ucznia, a w opinii lub w orzeczeniu otrzymują – mówiąc skrótowo „instrukcję obsługi ucznia”. Dodatkowo jest możliwość uczestniczenia dziecka w zajęciach wyrównawczych, dodatkowych, terapii pedagogicznej, terapi SI, zajęciach TUS i innych. Uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego mogą korzystać z zajęć rewalidacyjnych, pomocy nauczyciela współorganizującego kształcenie (w niektórych wypadkach) oraz innych udogodnień. Udostępnienie diagnozy ułatwia też rozmowy z nauczycielami i innymi osobami. Jako rodzice wiemy, o co zapytać i czego dopilnować. Jako specjaliści – wiemy jak postępować z dzieckiem w szkolnej rzeczywistości.
Diagnoza psychologiczna dziecka – Czy diagnoza zmienia dziecko?
Dziecko dalej pozostaje tym samym małym człowiekiem, którym było przed otrzymaniem diagnozy. Możemy patrzeć na nie przez pryzmat diagnozy – ma (wstaw odpowiednie).. Ale to tak trochę jak z kaszlem palacza. Jest ten kaszel, był, może zawsze będzie w jakimś stopniu. Dziecko pozostaje takie jak było, zmienia się nasza wiedza o nim, może się zmienić jego postrzeganie (być może nie będzie już niegrzeczne, cokolwiek się kryje pod tym sformułowaniem). Może się zmienić nasze reagowanie, jeśli poznamy lepsze sposoby działania (np.: zamiast krzyczeć z kuchni, żeby dziecko posprzątało swoje rzeczy ze stołu, podejdziemy do niego i powiemy to utrzymując kontakt wzrokowy?).
Dziecko dalej pozostaje tym samym małym człowiekiem, którym było przed otrzymaniem diagnozy.
Diagnoza może zmienić postrzeganie dziecka w przedszkolu lub szkole- coraz częściej zmienia je na plus (nauczyciele stają bardziej życzliwi w stosunku do ucznia), jednak nie zawsze. Czasem dziecko może być wyśmiewane, etykietowane i postrzegane przez pryzmat swojej diagnozy – zarówno przez dorosłych jak i przez rówieśników. Przy czym etykietowanym i wyśmiewanym w dzisiejszych czasach można być praktycznie za wszystko, poczynając od nieodpowiedniej marki butów noszonych na stopach. Być może warto zaryzykować i zaufać, skoro i tak większą część dnia dziecko spędza w szkole i może być postrzegane jako niegrzeczne, pyskujące, niezaangażowane czy po prostu leniwe?
Masz pytania odnośnie diagnozy psychologicznej lub konsultacji?
Możesz zadać je w komentarzu lub skontaktować się mailowo: barbarabrzoskniewicz.psycholog@gmail.com
